Sofraların vazgeçilmezi olan Muğla’da evlerde de yapılan hayvansal bir gıda maddesi olarak, içine koyulduğu pilavların ve yemeklerin lezzetini arttırdığı bilinen tereyağı sevilerek tüketilir. Ayten Bütün tereyağı yapımını ve püf noktalarını anlattı.

Şeyda Yıldırım

İnsan vücudu için oldukça faydalı olan tereyağı, süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözünmüş vitaminler, protein ve asitler vardır. Rengi hafif sarı veya beyazdır. Bu tamamen hayvanın yediği şeylerden kaynaklanır. Tereyağı için en elverişli keçi, inek ve koyun sütüdür.

 Devamlı olarak yoğurt, kaymak biriktiren Ayten Bütün tereyağı yapımını ve püf noktalarını Muğla Postası’na anlattı.

Bütün, “Eskiden büyüklerimiz kavak ağacından yapılmış yayıklara yine kavak ağacından yapılmış tokmaklar ile elleriyle çırptırarak yaparlardı. Bu işleme ayran dövme denir.  Elimizle uzun süre ara vermeden bu dövme işlemi yapıldığı için oldukça zahmetli ve yorucu bir iş” dedi.

Tereyağı yapmak için yoğurt ve biriktirişmiş kaymağı yayık içerisine dolduran Bütün, kıvamını tutturmanın suyun sıcaklığında olduğunu belirtti. Bütün, yazın soğuk veya buzlu su, kışın ise sıcak su koyarak kıvama getirdikten sonra 1-2 saat boyunca ara vermeden tokmak ile dövdüğünü, bu sürenin sonunda yağın en üstte toplandığını bu toplanan yağın ise bir kepçe yardımıyla alınarak bir kapta tuz ile yoğurulmasının yeterli olacağını dile getirdi.  Geride kalan kısım ise “Ateş üzerinde bir miktar tuz atılarak kaynatılıp bez keselerde bekletilerek çökelek elde edilir” dedi.

 Her şeyi büyüklerinden öğrendiğini söyleyen Bütün, günümüzde teknolojiyle birlikte her şey kolaylaştı. Ağaç yayıkların yerini ise elektrikli yayıklar aldı ancak elde emek harcayarak yapılanın tereyağının tadı bir başka olduğunu söyledi.