Kalp ve damar rahatsızlığı engellisi olan Selda Saraçbaşı’nın, Marmaris ilçe merkezinden Hisarönü Mahallesi istikametinde giden özel toplu taşıma aracı ile ulaşım ihtiyacını karşıladığı bir zaman diliminde engelli ulaşım kartını ulaşım aracı içindeki cihaza okuttuğu esnada şoför tarafından “Yine kart mı okutuyorsun, yine siz misiniz?” gibi incitici, ötekileştirici ve rencide edici ifadeler ile sözlü bir saldırıya maruz kaldığını belirtti.
Engelli ve Aileleri Birliği Derneği (ENABİRDER) Genel Başkan Tulgay Hasar engelliliğe dayalı ayrımcılığa karşı gerçekleştirdiği basın açıklamasında, “Yükünüzü artıran konu, uluslararası hukukun ve kanunlarımızın engellilere karşı her türlü ayrımcılığı yasaklamış olmasına rağmen özel toplu taşıma araç sahipleri ile şoförlerinin engelli bireylere yönelik rencide edici söz ve davranışlarda bulunmaları kanunlara aykırı olarak kurallaştırılmış bir uygulamasıdır. Anayasanın 10. Maddesi Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir. TCK 122. maddesinde ırk, devlet, milliyet, renk, cinsiyet, engellilik, siyasi düşünce, felsefi inanç, din veya mezhep farklılığından kaynaklanan nefrete dayalı ayrımcılığı suç saymıştır. 5378 sayılı Engelliler Kanunu Engellilerin insan onur ve haysiyetinin dokunulmazlığı temelinde, kendi seçimlerini yapma özgürlüğünü ve bağımsızlığını kapsayacak şekilde bireysel özerkliğine saygı gösterilmesi esastır. Engelliliğe dayalı ayrımcılık yapılamaz, ayrımcılıkla mücadele engellilere yönelik politikaların temel esasıdır.Birleşmiş Milletler Engelli Kişilerin Haklarına Dair Uluslararası Sözleşme engelli bireylere eşitlik, haysiyet, özerklik ve topluma tam katılım tanıyan ilk kapsamlı sözleşmedir. Sözleşme 21'inci yüzyılın ilk insan hakları belgesi olarak kabul edilmektedir.” dedi.
Sürekli olarak engelli bireylerin şikâyet aldıklarına değinen Başkan Hasar, “Kalp ve damar rahatsızlığı engellisi olan arkadaşımız Selda Saraçbaşı 23 Ocak 2023 Pazartesi günü, Marmaris ilçe merkezinden Hisarönü Mahallesi istikametinde giden özel toplu taşıma aracı ile herkes gibi ulaşım ihtiyacını karşıladığı bir zaman diliminde engelli ulaşım kartını ulaşım aracı içindeki cihaza okuttuğu esnada şoför tarafından ‘yine kart mı okutuyorsun, yine siz misiniz?’ gibi incitici ötekileştirici ve rencide edici ifadeler ile sözlü bir saldırıya maruz kalmıştır.” dedi.
Engelli birey Selda Saraçbaşı’nın kendisine ulaşarak durumu tüm detayları ile açıkladığını dile getiren Başkan Hasar, “Şahsım engelli sivil toplum kuruluşu başkanı olarak bunu büyük bir sorumlulukla Marmaris Şoförler Odası Başkanımız Sayın Bülent Kalaycı beye tüm detayları ile maruz kalınan durumla ilgili açıklamayı yaptım. Sağ olsunlar oda başkanımız hassasiyetimize aynı hassasiyetle karşılık vererek konu ile ilgilileşmiştir. Sayın şoförler odası başkanımıza engelli duyarlılığından dolayı teşekkür ediyoruz.” ifadelerine yer verdi.
“ENGELLİLİK BEDENSEL DEĞİL KİŞİLERİN ZİHNİYETİNE KOYDUĞU BİR ENGELDİR”
Son zamanlarda engelli bireylere yönelik şiddet ve hakaret olaylarının artması, kanunlara rağmen engellileri toplumdan dışlamak maksadıyla yapılan uygulamaların hayata geçirilmesinin kabul edilebilir bir şey olmadığını belirten Başkan Hasar, “Zira engelli bireyler; hiçbir engelsiz bireyin alay edebilecekleri, hor görecekleri, itip kakabilecekleri insanlar değildir. Engelli bireyler ile engelsiz bireyler arasında hiçbir fark yoktur. Unutulmamalı ki her sağlam bir insan potansiyel bir engelli adayı olduğunu unutmamalıdır. Her an bizim aramıza engelli olarak katılabilir. Engellilik bedensel değil kişilerin zihniyetine koyduğu bir engeldir.” dedi.
Engelli bireyler toplu taşıma araçlarını ücretsiz kullanmadığına dikkat çeken Başkan Hasar, “Burada Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının yaptığı yasal düzenleme çerçevesinde her ay Bin 500 TL bakanlık tarafından her bir toplu taşıma aracı için rutin halde ödemeler yapılmaktadır. Yapılan bu ayrımcılık Anayasa’nın 10’uncu ve diğer eşitlik ilkesi maddelerine, tarafı olduğumuz BM Engelli Hakları Sözleşmesi’ne, İnsan Hakları Beyannamesi'ne, 5378 sayılı Engelliler Kanunu’na, Türk Ceza Kanunu’nun 122’nci maddesine göre suçtur. Buradan değerli şoför esnafı arkadaşlarımıza ifade etmek isteriz ki engelli bireylere mümkün mertebe gerekli hassasiyet ve duyarlılığın gösterilmesidir. Biz engelliler, şoför esnafından lütufta bulunmalarını beklemiyor, kanunları uygulamalarını istiyoruz. Bu anlamda zamanında bildirimini yaptığımı ve gerekli cezai işlemi yapan Muğla Büyükşehir Belediyesi yetkililerine teşekkür ediyoruz. Diğer taraftan ayrımcı zihniyetin çoğalmaması ve biran önce sonlanması için şimdi siz değerli basın mensuplarımızla sorunlarımızı paylaşıyoruz.” diye konuştu.
NEVAL ARSLAN