Doğalgaz, elektrik, un, şeker, yağ ve susamdaki zamlar fırıncı esnafını köşeye sıkıştırdı. Fiyatlara her gün zam geldiğini dile getiren Muğla Yiyecek Maddeleri Yapanlar ve Satanlar Esnaf Odası Başkanı Güven Akarken, “Kimse sizinle pazarlık etmiyor. Bizden almadı diye de kimse de üzülmüyor. Bir mal istediğiniz zaman artık parayı peşin istemeye başladılar. İşin kötü tarafı ticaret dönmez oldu.” diye konuştu.

Maliyet fiyatlarıyla baş edemeyen fırıncılar, 2021 Ocak ayından itibaren 230 gram ekmeğe uygulanmayan zammın uygulanarak ekmeğin gramajının düşürülmesini, ekmeğin 2,5 TL olmasını ve simidin 3 TL olmasını istiyor.

“BELKİ 1 AY SONRA ÜRETİMİ DURDURACAĞIZ”

“Şuandan sonra ekmek 2,5 TL, simit 3 TL olsa, bizi kurtarmaz, mümkün değil” diyen Kardelen Simit işletme sahibi Necdet Akarken, “2020 yılı Ekim ayında 150TL’ye aldığımız un çuvalı şuanda 307 TL. Tekrardan yeni bir zam geleceği söylendi. Geçen sene 160-180 TL arasında aldığım yağın tenekesi bugün 380 TL. Geçen seneye 13 TL’ye aldığımız susamın kilosu bugün 30 TL. Şekeri geçen yıl 180 TL’ye alıyorduk bugün 300 TL denmesine rağmen piyasada şekerde yok. Belki 1 ay sonra üretimi durduracağız. Hammadde bulamayacağız. Ekmeğe 2021 Ocak ayında zam yapıldı, ondan sonra zam yapılmadı. Ürün alış fiyatlarımıza baktığımızda en az artan fiyatımız yüzde 100 ile artırılmış ama biz hala aynı fiyatta devam ediyoruz. Hizmet edelim, üretim yapalım diye hala çalışıyoruz ama bizde bittik, bir yere kadar. Bir de şöyle bir durum var ki bunun daha devamı var. Oturmuş bir piyasa olsa, simidi 3 TL’den yapalım, toparlamaya çalışalım ama şuan ekonomik piyasa yok.” diye konuştu.  

“YA KÜÇÜLMEYE GİDECEĞİM YA DA ÜRETİMİ DURDURACAĞIM”

Asgari ücretin artmasıyla birlikte sigortaların da artacağını söyleyen Necdet Akarken, “Ticaret yapıyoruz sonuçta ürünlerim dururken ben işletmemi kapatıp gidersem ben kardayım ama üretim yapmaya devam edersem zarar ederim. Bu durum çalışana da zarar. Ya küçülmeye gideceğim ya da üretimi durduracağım.”  dedi.

Konuya ilişkin gazetemize değerlendirmede bulunan Muğla Yiyecek Maddeleri Yapanlar ve Satanlar Esnaf Odası Başkanı Güven Akarken, sadece esnafların değil, halkın da çok zor günlerden geçtiğini ve esnafın uzun zamandan beri zam yapmama konusunda direndiklerini kaydetti.

Başkan Akarken, “Pandemi sürecinden tam anlamıyla çıkamasak da pandemi sıkıntılarının azaldığı bu dönemde halkımızın alım gücünden meydana gelen düşüşlerden dolayı ve pazar kaybına uğramamak için esnafımız zam yapmak istemiyordu.” dedi.

“KARA KARA DÜŞÜNÜYORUZ”

“Son 2 aylık dönemde hakikaten şok üstüne şok yaşıyoruz. Bu işin sonu nereye varacak diye kara kara düşünüyoruz.” diyen Başkan Akarken, “1 ay önce 140 TL’ye aldığımız un şuan 280 TL. Yüzde 100 bir zam demek. 9 TL’ye aldığımız susam 25 TL, 100 TL’ye aldığımız maya 160 TL, 70 kuruşa aldığımız odun 1 TL oldu. Fiyat uçurumunu siz hesap edin. Yüzde 100’lere varan, korkunç fiyat artışları yaşıyoruz. Tabi ki esnafta bir yere kadar dayanacak illaki. Eninde sonunda bu dananın kuyruğu bir yerde kopacak. Ya esnaf bu işi bırakacak ya da fiyatlarda yeni bir düzenleme yapacak.” şeklinde konuştu.

KEPENK İNDİRME GÜNDEMDE

Halkı zor durumda bırakmaya haklarının olmadığını söyleyen Başkan Akarken, “Kepenk indirme olayı da gündeme geliyor. Esnafın zarar görmemesi adına, bu sorunun bir çözüme kavuşturulana kadar,  her hangi bir direnişte bulunmak istemiyoruz. Ekmeği az çıkartmak ya da çıkartmamak, simidi az çıkartmak ya da çıkartmamak gibi tekliflerle işletmecilerimiz geliyor.  Bizlerde uygun bir dilde anlatıyoruz. Bazen düşünüce de umutsuzluğa da düşmüyor değilim. Çünkü bu kadar fiyat artışlarının içerisinde 2 TL’ye ekmek satılması mümkün değil. Hatta 2,5 TL’yi geçtik artık 3 TL tartışılıyor. Şu da var yarın ne olacağını da bilmiyoruz. Haftada 3 sefer fiyat listesi değişiyor. Kabus gibi bir artış devam ediyor. Öte yandan elektrik ve doğalgaz fiyatları da artıyor. İş yeri kiraları ve işçi giderleri de düşünüldüğünde, rakamlar da ortada, 2 bin 825 liraya asgari ücret. Asgari ücretle çalışan bireye yetebilir mi bu para? Yılbaşında bu para yetebilirdi ama şuan da bu paranın yetmesi mümkün değil.” dedi.

“ÇALIŞANLARIN ÜCRETLERİ YAŞANABİLİR SEVİYEDE OLMALI”

Başkan Akarken şöyle devam etti: “Bir ailenin geçim şartlarının ne olduğu ve bir ailenin ne kadar parayla geçinebileceği bellidir. Bu rakamda şuan belli. Bu rakamlar altında ücret vermemiz söz konusu değil. Onların ücretlerini en azından yaşanabilir bir seviyede tutmamız lazım. Onlar bizim yol arkadaşımız, emekçimiz, onları yok sayamayız. Yıllarca bizim yanımızda çalışıyorlar. Bize emek veriyorlar, omuz veriyorlar. İster istemez fedakarlık, nezdinde de mümkün olan en yüksek ücretleri vermek istiyoruz.”

“TİCARET DÖNMEZ OLDU”

Tüm Türkiye’de bir kaos yaşandığını ve ticaretin döndürülemez olduğuna dikkat çeken Başkan Akarken, “Erzurum’dan İstanbul’a kadar fırıncılar ve pastaneciler ayakta. Şekere her ne kadar yüzde 25 zam deseler de o fiyatlara şeker bulunmuyor. Şekerin çuvalı (50 kg) bundan yaklaşık 1 ay önce 208-210 TL aralığındaydı, şimdi 300 liranın altında şeker bulamıyorsun. Şeker fabrikalarımı vermiyor, yoksa aralarında bir stokçuları mı var, onu bizler bilemiyoruz. Üretici de memnun değil. Buğdayın fiyatı açıklandıktan sonra yüzde 30 civarında bir zam uygulaması yapıldı. Birde bunun un haline getirildiğini, Ankara’dan ya da Konya’dan geldiğini düşünürsek, ham fiyatını, KDV’sini hesapladığınız zaman unun çuvalının 300 TL’den alınması mümkün değil. Bugün için bu durum ama yarın ne olacağını göremiyoruz. Kimse elindeki malı satmak istemiyor. Çünkü sattığı fiyata yerine koyması mümkün değil. Nereye kadar bu böyle gidecek, belli değil. Bir yer duracak, bekliyoruz. Bizde gardımızı ona göre alacağız, fiyatlarımızı ona göre ayarlayacağız. Bundan 3 ay önce 40 TL olan kahve şuan 120 TL. Baktığınızda yüzde 300 bir zam. Çay fiyatlarının da bir farkı yok. Tüp fiyatları deseniz aldı başına gidiyor. Bir mutfak tüpü 200 TL oldu. Fiyatlara her gün zam geliyor, Kimse sizinle pazarlık etmiyor. Bizden almadı diye de kimse de üzülmüyor. Bir mal istediğiniz zaman artık parayı peşin istemeye başladılar.” diye konuştu.

“EKONOMİK PANDEMİ NASIL ATLATILACAK”

Ekmek fiyatlarına ilişkin konuşan Başkan Akarken, komisyon tarafından 230 gram ekmeğin 2,5 TL olmasına ilişkin kabul gördüğünü ve bakanlığın onayına gönderildiğini kaydetti. Akarken, “Bu bile yeterli değil ama fırıncı esnafı şimdi Ankara’dan gelecek cevabı bekliyor. Pandemiyi atlattık ama ekonomik pandemiyi nasıl atlatacağız onun derdindeyiz. Yaklaşık 1 aydır dalgalı denizlerdeyiz. Sağ, salim kıyıya ulaştıracak kaptanı bekliyoruz.”

İSTİHDAM TEŞVİKİ ŞART

Her ne kadar çekirdek enflasyonun yüzde 20 olarak açıklanmasına rağmen tüketici enflasyonunun yüzde 40’ın üzerinde olduğunu ifade eden Başkan Akarken, “İşletmelerin ayakta kalması lazım. Devletimizden gelecek teşvikli bir asgari ücret artışı bekliyoruz. Bir ailenin en temel ihtiyaçlarıyla ne kadar ücretle geçinebileceğini araştırıp, ona göre belirlenmesi gerekiyor. Olması gereken rakam 4 bin TL‘nin altında olmaması gerekiyor. Bizler bunu verirken zorlanacak mıyız, evet zorlanacağız ama işveren içinde bir istihdam teşviki vermeleri gerekiyor. ‘Sen yeter ki işçi çıkarma, biz destek verelim’ demeleri de gerekiyor. Türkiye güçlü bir ülke, bununda altından kalkacağımıza inanıyoruz. Odamız ve şahsım adına tüm esnafımızın yanındayız.” diye konuştu.