H. Tugay Turan

H. Tugay Turan

MUŞ’TUR!

A+A-

Burası Muş’tur yolu yokuştur

Giden Gelmiyor acep ne iştir.

Bildiğimiz “Havada Bulut Yok” türküsü.

Bugün sizlere bu türkünün hikâyesinden bahsetmek isterim, altında yatan o koca kahramanlık ve hüznün hikâyesinden…

I.Dünya Savaşı devam etmektedir Osmanlı “Yemen ”de amansız bir mücadeleye tutuşmuştur. Karar verilir Yemen’e tek vilayetten oluşturulan birlikler gönderilecektir. Ne olsa tek vilayetten gideceği için askerler; hep tanıdık, hısım olacaklardır. Böylelikle savaştan kaçma gibi bir durumda ortaya çıkmayacaktır. Hikâye işte tam da burada başlıyor. Askerler gönderilir Yemen’e; Muş halkı Yemen’in neresi olduğunu bile bilmez. Öyledir ya türküde yer alan “gülü çemendir” sözü de bundandır.

Askerler bir daha dönmez!

İşte bu ağıt ( şivan) gidip de gelemeyen isimsiz onlarca Mehmet’e yakılır.

Kara haber tez yetişir Muş’a. Her ev neredeyse bir şehit evidir. Yakılır ocaklar, yapılır kara kazanlarda yemekler, cenaze evlerine götürülmek için. Cenaze evidir artık Muş.

Ocaklardan tüten dumanlar yükselir göğe… Dumanlar karışır ağıtlara (şivan: ağıt). Ocak değildir sadece yanan gencecik kız görünce dumanı, başlar yasa:

Havada bulut yok bu ne dumandır

Mahlede ölüm yok bu ne şivandır

Bu yemen elleri ne de yamandır.

Hikâyeye bakınca gerçekten ölü yoktur Muş’ta. Cenazeler Yemen’dedir!

Ano Yemen’dir gülü çemendir

Giden gelmiyor acep nedendir            

Burası Muş’tur, yolu yokuştur

Giden gelmiyor acep ne iştir

Çemen ise Yemen’de yetişen bir bitkidir. Adettir askerden sevgiliye çiçek göndermek, karşılığında yârin bir bukle saçını almak. Ancak yetişmez Yemen çöllerinde çiçekler, açmaz mis kokulu güller. Ancak “çemen” vardır Yemen’de.

Yokuş olan Muş’tur. Bilenler vardır Muş’un eski yerleşimini yüksekçe tepededir, ovanın üstünde.

Sevdiğini kaybeden genç kızın mahallesinden yokuşun altındaki kışlaya bakarak şu sözler dökülür dilinden.

Kışlanın önünde redif sesi var

Açın çantasını bakın nesi var

Bir çift potin ile bir de fesi var

Görüldüğü üzere ne Huş’tur ne Hiş’tir. Burası Muş’tur.

Kaybolmaya yüz tutmuş anma günleri dışında da pek kulağa çalınmayan “Havada Bulut Yok” türküsünün hikâyesi de işte I.Dünya Savaşına dayanmaktadır.

Bu arada askerlerimize ne mi olmuştu? Arap Emiri Şerif Hüseyin’in isyanı sonucu cephe başarısız olunca esir düştüler. Kızgın çöllerde işkenceye maruz kaldılar. Şehit edildiler. Ama tarih onları Kutsal toprakları koruyan fedakâr Türk evlatları olarak hatırlayacak.

O gün yanan ocakların dumanı bulut oldu. Yağdı toprağa vatan oldu.

Saygı ve minnetle.

Önceki ve Sonraki Yazılar

YAZIYA YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.