Hasan Ali Yücel tarafından 1940 yılında uygulamaya koyulan ve Demokrat Parti döneminde 1954'te kapatılan, Cumhuriyet’in en önemli projelerinden birisi olan Köy Enstitülerinin 82. Kuruluş yıldönümü dolayısıyla Muğla Büyükşehir Belediyesi ve Eğitim-Sen Muğla Şubesi iş birliğinde Menteşe Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi’nde etkinlik düzenledi.

Saygı duruşu ve İstiklal Marşı’yla başlayan programda Musander Başkanı Saadettin Özbek tarafından Köy Enstitüsü şiiri okundu.

Programa; Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün, Eğitim-Sen Şube Başkanı Birdal Savran, CHP PM Üyesi Gizem Sayar Özcan, CHP İl Başkanı Adem Zeybekoğlu ve İlçe Başkanı Mustafa Aytaç Kavak, Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş, ADD Muğla Şube Başkanı Cahit Yaka ve Köy Enstitüleri mezunları katıldı.

“KÖY ENSTİTÜSÜNDEN ALDIĞIM ATEŞ SÖNMEDİ”

“Ben yeniden doğsam köy enstitüsünde okumak isterim” diyerek konuşma yapan Köy Enstitüleri mezunlarından Zeliha Korkmaz, duygularını şu şekilde anlattı:

“Ben Antalya Aksu köy enstitüsü mezunuyum. 1945’de 3. mezunlardanım. Aslen Marmarisliyim. Sırasıyla Marmaris Orhaniye, Köyceğiz, Yatağan, Kötekli ve merkez Atatürk İlkokulunda çalıştıktan sonra 1982’de emekli oldum. İçimdeki o köy enstitüsünden aldığım ateş sönmedi, hız dinmedi. Köy enstitüleri anlatılamaz yaşamak lazım. Şimdi çok geride kaldı. Köy enstitüleri insan yetiştiren birer ışık kaynağı, bilgi ve beceri yuvası. Annenin çocuğuna verebileceği her bilgiyi veren, tarımdan sanata bir ömür yararlanacağı bilgileri sevgi, saygıyı veren büyük bilim yuvasıydı. Temiz eğitim yuvasıydı fakat ömrü yetmedi. Ben yeniden doğsam köy enstitüsünde okumak isterim. Köy enstitüsünde aldığım duygularla yaşıyorum. Yaşamımın temelinde köy enstitüsünden aldığım beceriler var. Anlatmakla bitmez. Bir yıldız kaydı geçti.”

“KÖY ENSTİTÜLERİN KAPATILMASI AYDINLANMA SÜRECİNİN KESİNTİYE UĞRAMASINA NEDEN OLMUŞTUR”

Köy enstitülerin kapatılmasına dikkat çeken Eğitim-Sen Şube Başkanı Birdal Savran ise, “Köy enstitüleri, sorgulayan, üreten, sorgulayan, aklı ve bilimi kullanan, çağdaş bireyler yetiştirerek, Anadolu aydınlanmasını günümüze taşımış, ömrü ne yazık ki kısa olmasına rağmen bilim ve dünyamıza katkı sağlayan aydınlar yetiştirmeye başarmıştır. Köy enstitülerin kapatılması Türkiye’nin çağdaş, laik ve bilimsel değerlerle buluşması ve aydınlanma sürecinin ciddi anlamda kesintiye uğramasına neden olmuştur” şeklinde konuştu.

“TARIMI YOK EDENLER ARTIK ÜRETMEK ZORUNDAYIZ DİYORLAR”

Geçmişe ve geleceğe sahip çıktıklarını belirterek, eğitimin önemine değinen Menteşe Belediye Başkanı Bahattin Gümüş, “Geçmişe baktığımızda köy enstitülerinin ne kadar önemli olduğunu, Cumhuriyetin gelişmesinde çağdaş, laik olma noktasında neler sağladıklarını görüyoruz, biliyoruz. Sadece öğretmen yetişmiyordu, köy çocukları eğitim görüyordu. Ne yazık ki ömrü kısa oldu. Artık her şey maddiyata döndü. Eğitim devletin elinden çıkıp tamamen özel sektöre döndü. Biz, geçmişimize sahip çıkarak sizlere değer veriyoruz. Bunun bir örneği de Tohum Merkezi. Artık üretimin de tarımın da ne kadar önemli olduğu günümüzde ortaya çıktı. Bugüne kadar tarımı yok edenler artık üretmek zorundayız diyorlar. Bu Tohum Merkezi’nden 81 ile tohum gitti. Ata tohumlarına sahip çıkıyoruz. Dış ülkelere bağlı kalmadan da ülkemizde nasıl üretim yapılabileceğini de farkındalık olarak gösteriyoruz. Ülkemizi yeniden köy enstitülerinin olduğu noktaya taşıyacağız” diye konuştu.

“YENİ BİR EĞİTİM SİSTEMİ KURABİLİRİZ”

Köy enstitülerinin 14 yıl devrede kaldığını ve buradan yola çıkarak yeni bir eğitim sistemi kurulabileceğini söyleyen Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün,  “Köy enstitüleri üretim zihniyetiyle çocukları yetiştirip, Anadolu’nun en ücra köşelerindeki okullara göndererek oradaki çocukların da bu zihniyetle yetişmesi ve onların ülkeye katkı sağlamasını temin etmek için kurulmuş. Özgün bir eğitim sistemi. Köy enstitüleri neden kapandı demek yerine, bu çağda nasıl bir eğitim sistemi kurulmalı ve ülkenin kalkınmasına nasıl sağlarız diyerek düşünmemiz gerekiyor. Önümüzdeki yıllarda eğitim programlarımızı oluşturmamız gerekiyor. Üreten köylü milletin efendisidir. Köylünün üretmesi için köy enstitüleriyle önemli bir vizyon ortaya koymuşlar. 14 yıldır devrede kalmış. Biz, 102. Yılında hala onu büyük bir özlemle ve keşke ile karşılıyoruz.  Buradan yola çıkarak yeni bir eğitim sistemi kurabiliriz. Etkisi hala devam ediyor. Köy enstitüleri keşke kapanmasaydı. Kapatanların gözü kör olsun. Yeniden, yeni bir Türkiye yaratmak için eğitimi mutlak suretle ihya edebiliriz. Bugün tohum dikiyoruz. Umarım ki, bu tohumlar yeşerdiğinde tüm Türkiye yeşerecek ve yeni bir üretimle Türkiye tekrar kuruluş ayarlarına gelecek ve Mustafa Kemal Atatürk de yattığı yerde huzurlu olacak” şeklinde konuştu.

Konuşmaların ardından Menteşe Tıbbi Aromatik Bitkiler ve Yerel Tohum Merkezi’nde bulunan 2 deneme bahçesine Türkiye genelinde bulunan 21 köy enstitüsünün isimleri verildi ve tohum ekimi yapılmasıyla program sona erdi.