Çok uzun zaman önce bazı insanların davranışlarına anlam veremediğim bir dönemim olmuştu. Dışarıdan bakınca çok olgun, aklı başında görünen insanların olaylara vermiş oldukları çocukça tepkileri garipserdim mesela.

Tabi o zamanlar  Eric Berne’i bilmiyordum. Ayrıca duyguları regüle etmek üzerine  pek bilgi sahibi olmadığım zamanlardı.

Neyseki o şaşırdığım zamanlar geride kaldı.

Eğer sizin de çevrenizde olaylara vermiş oldukları tepkilere anlam veremediğiniz, sizleri şaşırtan hatta zaman zaman kızdıran birileri varsa, Eric Berne’in ifade ettikleri, hem kendi tepkilerinizi hem de karşıdakinin tepkilerini anlamlandırmak adına size iyi gelebilir.

Transaksiyonel analiz kuramını geliştiren Eric Berne, bu kuram bağlamında tüm bireylerde var olan üç ego durumu olduğunu öne sürmektedir.

Bunlar; çocuk, yetişkin ve ebeveyn ego durumudur.  Kısaca bu ego durumlarından bahsetmek gerekirse;

Çocuk ego durumu

Çocukluk döneminde bireye eşlik etmiş duygu, düşünce ve davranışlardır. 0 ile 7 yaş dönemleri arasındaki kayıtları kapsamaktadır.

Çocuk ego durumundaki bireyler çok farklı biçimde davranışlar sergileseler de bazı belirgin davranış biçimleri şunlardır; hırçın tavırlar, tırnak yeme, dudak büzme, neşeli tavırlar…

Ebeveyn ego durumu

Bireyin çocukken kaydettiği, başta kendisine bakım verenleri olmak üzere tüm otorite figürlerine ait kayıtlardan oluşmaktadır. Dolayısıyla bireyin bu yanı aktif olduğunda, tıpkı çocukken izleyip kaydettiği büyükler gibi hisseder, onlar gibi düşünür ve onlar gibi tepki verir. Aynı şekilde ebeveyn ego durumundaki bireyler de çok farklı davranış biçimleri sergileseler de, belirgin olanlarından bazıları şunlardır; Kaş çatma, alaycı yüz ifadesi, sırt sıvazlama, sevecen yüz ifadesi…

Yetişkin ego durumu

Şimdi ve burada ilkesinden hareket eden yetişkin ego durumu bireyin akıllı, mantıklı ve sağduyulu tarafıdır.

Belirgin olan bazı davranış biçimleri ise; Göz teması kurma, İlgili dinlediğini belli eder şekilde bedeni konuşan kişiye çevirme…

Tek bir ego durumunda kalmayan birey, içinde bulunduğu duruma göre bu üç ego durumunu kullanmaktadır. Sağlıklı olan bireyler bu üç ego durumunu dengeli bir şekilde kullanırken, bazı bireyler ise bazı ego durumlarını daha yoğun kullanmaktadır.

Yani belki de sizin anlam veremediğiniz tepkilerin altında bireyin takılı kaldığı bir ego durumu yatıyor olabilir.

Aynı şekilde sizin vermiş olduğunuz tepkileri ifade ediş biçminizin altında yatan da aynı şey olsa gerek.

Yalnızca bu kadarı ile sınırlı kalmayan bu konuya, ben şimdilik çok kısa bir giriş yapmış olayım.

Dikkatini çekenler  zaten farklı kaynaklardan okuma yapmaya başlayacaktır.