Yatağan ilçesine bağlı Bozüyük Mahallesi, Muğla’nın coğrafî ve geleneksel özelliklerini kendi içinde barındıran meşhur bir mahalledir. Özellikle Güzel Köylü, Baba Ocağı ve Dürüye´nin Güğümleri gibi pek çok dizi ve film çekimlerinden sonra yerli ve yabancı turistler tarafından ziyaretçi akınına uğramıştır. Dar sokaklarının arasında sıralan tarihî evleri, 800 yıllık tarihî Çınar Ağacı ve 87 metre derinlikte çıkan tabii su kaynağı olan Bozüyük Pınarbaşı, Bozüyük’ün eşsiz güzellikleri arasında yer alır. Bununla birlikte Kanuni Sultan Süleyman, 1522’deki Rodos seferi sırasında Muğla’yı güzergâh olarak kullanmış ve Bozüyük bölgesinde konaklayarak buraya mescit, han ve köprü yaptırmıştır.
Evliya Çelebi, Seyahatname adlı eserinde Muğla’nın tarihi ve kültürel özelliklerinden detaylı bir şekilde bahsetmiştir. Gittiği yerlerin yollarını, konakladığı şehirleri, Muğla’nın kasabalarını ve köylerini canlı betimlemelerle anlatmıştır. Yörenin iklim ve tarımsal özelliklerini, nüfusunu, dinî yapısını, eğitim durumlarını, geleneksel kıyafetlerini; Muğla’da bulunan medrese, cami, mescit, türbe, çeşme, han, hamam ve çarşılar hakkında detaylı bilgi vermiştir.
Evliya Çelebi aynı eserinde Kanuni Sultan Süleyman’ın Rodos Seferi’nden de bahsederek bununla ilgili tarihsel nitelikteki bilgileri ölümsüzleştirmiştir.
Rodos seferi Divan-ı Hümayun’da görüşüldükten sonra çeşitli ihtilaflar olsa da seferin yapılmasına karar verilmiştir. Kanuni Sultan Süleyman 16 Haziran Pazartesi günü İstanbul’dan ayrılarak Üsküdar’a geçmiş ve ertesi gün ordusuyla yola çıkmıştır. Kanuni Sultan Süleyman ve ordusu İzmit, İznik, Kütahya, Denizli, Aydın-Çine yolu üzerinden Gökbel’i aşıp 22 Temmuz 1522 tarihinde Menteşe Sancağı topraklarına, Bozöyük menziline ulaşmıştır. (Ertaş ve Kılıçaslan, 2017: 12).
Evliya Çelebi, Kanuni Sultan Süleyman’ın, Rodos fethine giderken Bozöyük kasabasının bir ok mesafe uzağına otağını kurduğundan bahsetmiştir. Kasaba ve çevre halkı ilk defa bir padişahı yakından göreceklerdir. Kasaba ile çevre köylüler padişah ve orduyu karşılayarak hediyeler sunmuşlar ve padişahın takdirini kazanmışlardır. Süleyman Han hoşlanıp buyurdular ki: “Bu benim otağım cirmi olan yer bu ahaliye hafta 815 bazarı olmak içün dükkânlar bina olunsun diye emreder” (Evliya Çelebi 2005: 108).
Kanuni Sultan Süleyman, halkın kendisine göstermiş olduğu teveccühten çok memnun kaldığı için Menteşe Sancağı’na cami, han ve Hanbaşı Köprüsü’nü hediye etmiştir. Günümüzde hanın kalıntıları olsa da mescit ve köprü çeşitli zamanlarda onarılarak yapısal bütünlüğünü korumuştur fakat eserlerin olduğu bölge tam anlamıyla korunamamıştır. Bugün mescidin kapı ve camları kırılmış, eserlerin etrafını da dikenli otlar sarmıştır. Bölge halkı, Kanuni Sultan Süleyman’ın emanet bıraktığı bu eserlere sahip çıkılmasını ve bölgenin yerli ve yabancı turistler için zenginleştirilmesini talep etmektedir.
